مقدمه
فرض کنید امروز قصد دارید دستور خرید تعدادی علائم ایمنی را به واحد تدارکات و خرید کالا ارسال نمایید. چگونه عمل می کنید؟ چه شرایطی را در ایندنت (برگه ی تقاضای خرید) در نظر می گیرید؟ شما به عنوان کارشناس ایمنی و بهداشت، چه شرایطی را پیش روی واحد مهندسی می گذارید که اگر بعدا ممیزهای سیستم های مدیریتی، کالای خریداری شده را رد کردند و عنوان کردن که این علامت ایمنی استاندارد نیست، بتوانید پاسخگو باشید؟
در این مطلب سعی می کنیم با نگاهی دقیق و مستند پاسخگوی سوالات شما باشیم. با ما همراه باشید.
آیا استفاده از ترکیبات اضافی جهت زیباسازی علامت ایمنی مجاز است؟
در حالت عمودی، چیدمان صحیحی که مورد قبول استاندارد ISO 3864می باشد، چیدمان زیر می باشد:
در شکل بالا هر علامت ایمنی با یک حاشیه (Border) مشخص شده است که این حاشیه، حکم قابی را دارد که بقیه ی اجزای علائم ایمنی در آن قرار می گیرند. اضافه کردن هرگونه قاب اضافی به علامت ایمنی جهت زیباسازی آن، برخلاف الزامات این استاندارد می باشد.
به عنوان مثال علائم ایمنی زیر به دلیل داشتن قاب اضافه، غیر استاندارد می باشند.
دقت کنید که در علائم بالا، قاب های آبی و قرمز رنگ اضافی هستند و علائمی که طراحی ای مطابق بالا دارند، غیر استاندارد می باشند. پس این قانون را به خاطر داشته باشید:
"هر ترکیب اضافه ای که جهت زیباسازی علامت ایمنی به علایم ایمنی اضافه شود، اشتباه و خارج از اصول این استاندارد است."
آیا می توان چند سمبل گرافیکی را در یک علامت ایمنی جای داد؟
به علامت ایمنی زیر دقت کنید:
این علامت استاندارد نیست. در این علامت چندین سمبل گرافیکی (کلاه، عینک، گوشی، ماسک و ...) در قالب یک علامت ایمنی ارائه شده است. چنین طراحی ای با الزامات استاندارد ISO 3864 مغایرت دارد. اگر به تعریف علامت ایمنی در استاندارد ISO 3864 مراجعه کنیم، این استاندارد قویا تاکید می کند که هر علامت ایمنی تنها یک پیام ایمنی خاص را می رساند. متن زیر مستقیما از این استاندارد اخذ شده است:
safety sign
Sign which gives a general safety message, obtained by a combination of a colour and geometric shape and which, by the addition of a graphical symbol, gives a particular safety message.
یعنی شما برای علامت ایمنی "کلاه ایمنی بپوشید" باید یک سمبل گرافیکی و برای "گوشی حفاظتی بپوشید" نیز یک سمبل گرافیکی طراحی نمایید. به عبارتی سهم هر علامت ایمنی فقط یک سمبل گرافیکی است.
پس این قانون را نیز به خاطر داشته باشید: "هر علامت ایمنی فقط یک سمبل گرافیکی!"
چگونه علائم ایمنی را با هم ترکیب کنیم؟
در بعضی از مواقع لازم است از چند علامت ایمنی در کنار هم استفاده کنیم. در چنین شرایطی، استاندارد ISO 3864 چیدمان زیر را پیشنهاد می دهد:
از این رو طراحی علائم ایمنی زیر اشتباه می باشند.
با این توضیحات طراحی علامت ایمنی زیر نیز اشتباه خواهد بود:
در شکل بالا قانون "هر علامت ایمنی فقط یک سمبل گرافیکی" رعایت نشده است.
از اینحا می توانید یک نمونه صحیح از طراحی اصولی بر طبق ضوابط این این استاندارد را مشاهده نمایید.
اشکال هندسی در علامت ایمنی کدامند؟
به علامت ایمنی زیر دقت نمایید! مستطیلی که درون آن نوشته شده :"از دستکش ایمنی استفاده نمایید"، دارای لبه های گرد می باشد.
در این علامت ایمنی برای زیبا سازی علامت، لبه های "مستطیل نوشته ی توضیحی" دارای کمی انحنا یا Curve می باشد. طراحی این گونه علائم ایمنی اشتباه است.
بند 5 استاندارد (ISO 3864-1:2002(E در صفحه 4 خود، حالت قابل قبول را شکل زیر عنوان می کند:
اگر بخواهیم موشکافانه تر بررسی نماییم، واژه ی Rectangle در زبان انگلیسی به معنای "راست گوشه" است. Recta به معنای راست و angle به معنای گوشه (زاویه) است. پس علائمی که به جای مستطیل های راست گوش از چهار وجهی های دارای انحنا استفاده می کنند، استاندارد نیستند.
چرا رعایت استاندارد مهم است؟
این نوشتار به مهندسین ایمنی و بهداشت و سایر همکاران ما در زمینه ی تولید علائم ایمنی کمک می کند که علائم ایمنی غیر استاندارد را از علائم ایمنی استاندارد تشخیص دهند. اهمیت این بحث از آنجایی دو چندان می شود که متاسفانه صنف های تابلو ساز در ایران با ورود به عرصه تولید علائم ایمنی و به علت نداشتن دانش کافی در این زمینه ، علائم ایمنی غیر استانداردی را روانه بازار ایران کرده اند که این موضوع تهدیدی برای آینده علائم ایمنی در ایران به شمار می آید.
اگر شما ممیز یکی از استانداردهای ایزو ، OHSAS 18001 و یا سایر سیستم های مدیریتی ایمنی و بهداشت هستید، این مطلب برای ممیزی های بعدی شما بسیار ارزشمند خواهد بود.
کدام استاندارد مبنای بحث ما بود؟
استانداردهای زیادی جهت تولید علائم ایمنی در دنیا وجود دارد که هر کدام از این استانداردها، مزایا و معایب خاص خود را دارند. به عنوان مثال استاندارد ANSI Z535 در امریکا جهت تولید علایم ایمنی به کار می رود. در بریتانیای کبیر (انگلستان) از استاندارد BS 5499 و در اروپا و آسیا و کشورهای زیادی از استاندارد ISO 3864 استفاده می نمایند.
در این نوشتار یکی از پرکاربردترین استانداردهای علائم ایمنی در دنیا را بررسی کردیم که در ایران نیز تولید کنندگان علائم ایمنی بیشتر از این استاندارد تبعیت می کنند. استاندارد ISO 3864 - که توسط موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران نیز ترجمه شده - مبنای صحبت ما بوده و موارد عدول از این استاندارد را بررسی کردیم.
نمونه های زیر، نمونه یک طراحی صحیح و اصولی از علائم ایمنی می باشند.
1
2
3
4
5
مشاهده بزرگتربن مجموعه علائم ایمنی ایران
با ثبت نام در خبرنامه فرا ایمن به محض انتشار مقاله ی جدید، از طریق تلفن همراه، شما را اطلاع خواهیم داد. کمنتر از 30 ثانیه تکمیل این فرم زمان می برد. (اطلاعات شما محرمانه خواهد بود و این شرکت خود را در قبال آن مسئول می داند).
مطالب تکمیلی جهت درک بهتر این مطلب:
مفاهیم مهمی از علایم ایمنی که اگر نخوانید ضرر کرده اید!
پنج دلیل محکمی که باید از علائم ایمنی استفاده کنید!
دیدگاه‌ها